Gisteren keurde de Europese Commissie de strategische plannen voor het GLB van Tsjechië en Slowakije goed. Het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB), dat op 1 januari 2023 van start gaat, moet de overgang naar een duurzame, veerkrachtige en moderne Europese landbouwsector vormgeven.
Het nieuwe GLB omvat een efficiëntere en effectievere werkwijze. De EU-landen zullen nationale strategische plannen voor het GLB uitvoeren, waarin de financiering van inkomenssteun, plattelandsontwikkeling en sectorale programma’s wordt gecombineerd. Bij het opstellen van het strategisch plan voor het GLB heeft elke lidstaat een keuze gemaakt uit een breed scala van steunmaatregelen op EU-niveau, die zijn toegesneden op zijn specifieke behoeften en plaatselijke omstandigheden. De Commissie is nagegaan of elk plan gericht is op de tien hoofddoelstellingen van het GLB, die betrekking hebben op gemeenschappelijke ecologische, sociale en economische uitdagingen. De plannen moeten in overeenstemming zijn met de EU-wetgeving en moeten ook bijdragen tot de klimaat- en milieudoelstellingen van de EU, zoals uiteengezet in de strategieën “van boer tot bord” en “biodiversiteit” van de Commissie.
De goedgekeurde plannen van Tsjechië en Slowakije vertegenwoordigen een totale EU-begroting van 8,9 miljard euro, waarvan 5,6 miljard euro voor Tsjechië en 3,3 miljard euro voor Slowakije. Van de totale EU-begroting van deze twee landen gaat 3 miljard euro naar milieu- en klimaatdoelstellingen en milieu regelingen en meer dan 200 miljoen euro naar jonge landbouwers.
Een belangrijke doelstelling van het Tsjechische plan is een eerlijker verdeling en een doeltreffender afstemming van de inkomenssteun. Landbouwbedrijven zullen voor hun eerste 150 hectare herverdelingssteun ontvangen om de rentabiliteit van kleine en middelgrote landbouwbedrijven te verbeteren. Ongeveer 54% van de Tsjechische landbouwbedrijven zal ook extra steun ontvangen voor sectoren die specifieke moeilijkheden ondervinden, zoals de melk- en de rundvleessector. Wat de milieuprioriteiten betreft, ligt de nadruk op de bescherming van de natuurlijke hulpbronnen en de biodiversiteit. Op meer dan 40 000 hectare zullen niet-productieve oppervlakten worden bebouwd en zullen geïntegreerde productiemethoden worden toegepast die het gebruik van pesticiden beperken. Volgens het Tsjechische plan moet het landbouwareaal met GLB-steun voor biologische landbouw toenemen van de huidige 16% tot 21% in 2027. Ten slotte zal het GLB investeren in plattelandsgebieden om de ontvolking af te remmen en de werkgelegenheid op het platteland te versterken. Naar verwachting zullen meer dan 1700 banen worden gecreëerd dankzij de financiering van het GLB.
Het Slowaakse plan heeft tot doel het concurrentievermogen en de veerkracht van de landbouwsector te vergroten en tegelijkertijd de natuurlijke hulpbronnen te beschermen. Het introduceert een plafond voor rechtstreekse betalingen op basis van de bedrijfsgrootte en een herverdelingssteun voor kleine en middelgrote bedrijven. Een extra jaarlijkse steun van 370 miljoen euro zal Slowaakse landbouwers helpen in gebieden met natuurlijke beperkingen, aangezien 61% van de Slowaakse landbouwgrond in deze categorie valt. Met behulp van de steun van het GLB wil Slowakije tegen 2030 20% van zijn landbouwgrond biologisch bewerken. Daarnaast zal bijna 64% van de veeteeltbedrijven profiteren van EU-middelen om het gebruik van antibiotica te verminderen en hogere normen voor dierenwelzijn te ondersteunen. Plattelandsontwikkeling is ook een belangrijk onderdeel van het Slowaakse plan, aangezien het de creatie van 1500 banen en 430 plattelandsbedrijven zal ondersteunen. Ten slotte zullen meer dan 10 000 personen toegang krijgen tot advies en opleiding, vooral met betrekking tot digitalisering en duurzame landbouw.
Tsjechië en Slowakije hebben hun eerste voorstellen voor het strategisch plan voor het GLB ingediend op respectievelijk 28 januari 2022 en 16 februari 2022, na overleg met de belanghebbenden. Vervolgens hebben zij op 3 november voor Tsjechië en 4 november voor Slowakije hun herziene voorstellen ingediend, waarin zij ingaan op de opmerkingen van de Commissie.
Om te worden goedgekeurd, moet elk plan volledig zijn, verenigbaar met de wetgeving en ambitieus genoeg om de doelstellingen van het GLB en de milieu- en klimaatverbintenissen van de EU te verwezenlijken.
Eerder werden de strategische GLB plannen van onder meer Denemarken, Duitsland, Ierland, Griekenland, Spanje, Frankrijk, Kroatië, Letland, Estland, Litouwen, Luxemburg, Hongarije, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Finland en Zweden al goedgekeurd. Landen zoals België en Nederland laten op zich wachten.
Photo Credit: Doronenko
