Vlakbij het Nederlandse dorpje Rucphen ligt de boerderij van Bas Antonissen. Een boerderij die al sedert 1950 in de familie is, maar bijna acht jaar geleden gooide Bas, samen met zijn ouders, Guus & Anja, het roer om en converteerde hij naar biologische landbouw. Dit is het verhaal van BoerBas.
Op de biologische boerderij van BoerBas in Rucphen (Noord-Brabant, Nederland) leven zo’n 80 zeugen en 540 vleesvarkens. Allemaal worden ze op de boerderij geboren, en daar worden ze volledig biologisch gehouden tot ze naar de slachterij mogen. De keuze voor biologisch kwam er als reactie op de traditionele varkenshouderij, een tak waar Bas in groot geworden is.
“De boerderij is van oorsprong gestart door een oom van mijn vader, omstreeks 1950. Toen al werden hier varkens gehouden en aardbeien geteeld. Rond zijn 20ste is mijn vader dan in de varkenshouderij gerold, die hij overgenomen en voortgezet heeft”, vertelt Bas. Rond 2009 kwam Bas erbij op de boerderij, en ging hij vol ambitie aan de slag. Toch kon hij zich niet vinden in de richting waarnaar de varkenshouderij geëvolueerd was: “de ratrace in de varkenshouderij was toen al in volle gang. Daar kreeg ik eerlijk gezegd een aversie tegen, en al snel stelde ik me de vraag: is dit wel echt wat wij willen, meer varkens en nog meer specialisatie?”
Het duurde nog eens twee jaar eer het ‘groene balletje’, zoals hij het noemt, aan het rollen ging, maar de eerste stappen waren gezet. In 2012 was het plan voor de omschakeling gemaakt, en tegen 2013 begon het bedrijf om te schakelen naar biologisch. Vandaag houden Guus en Bas 80 zeugen in een gesloten varkenshouderij in Rucphen: “met ‘gesloten’ bedoelen we dan: alle biggetjes die geboren worden blijven ook op de boerderij tot ze slachtrijp zijn.”
De zeugen hebben van 1 april tot 1 november toegang tot 1 hectare biologische grond aan de boerderij voor vrije uitloop, en beschikken ook nog over een modderpoel die in 2018 de prijs van “mooiste modderpoel van Nederland” kreeg.
Biologische varkens
De varkens van Bas worden volledig biologisch gehouden, 100% gecertifieerd volgens de biologische wetgeving. Op de boerderij worden daarnaast nog de normen en waarden van de Groene Weg keten gevolgd. Concreet houdt dit in dat er: geen kunstmest, geen bestrijdingsmiddelen en geen GGO’s gebruikt worden; dat alle varkens, ook de kleinsten, te allen tijde buitenuitloop hebben; dat er ook steeds een binnenhok ter beschikking is, voor de helft voorzien van een dichte vloer met een lignest van biologisch geteeld strooisel; dat de staarten niet gesneden worden en dat er geen gebruik gemaakt wordt van preventieve antibiotica.
Ook de mest die de varkens produceren heeft het label “biologisch”. “Deze gaat voornamelijk naar twee biologische akkerbouwers uit de buurt”, weet Bas, “zij gebruiken de mest dan voor de teelt van hun gewassen. Ik neem tijdens de oogstperiode dan weer strooisel van hen af voor de lignesten van de varkens, en zo is de cirkel mooi rond.”
Reacties
De omschakeling naar bio werd door de gemeente en burgers erg positief ontvangen, en daar hebben het welzijn, de leefomstandigheden, de uitloop en de kleinere groep dieren volgens Bas alles mee te maken. “Door bijvoorbeeld minder dieren te gaan houden in de hokken hebben de varkens tot drie keer meer ruimte als voorheen. Bovendien hebben ze een ligbed van stro, behouden ze hun krulstaart, krijgen ze voer dat geteeld is zonder gebruik van kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen en ook geen onnodige medicatie.”
De Groene Weg
De BoerBas boerderij zet haar vlees af via De Groene Weg, hoewel een klein deel vlees ook rechtstreeks op de boerderij verkocht wordt. De Groene Weg is een biologische keten en een sociale onderneming waar Bas en andere biologische varkenshouders lid zijn van de Leveranciersvereniging. De Groene Weg verdeelt het vlees aan de biologische consument. “We organiseren ons zelf via de vereniging, zodat vraag en aanbod samen met De Groene Weg bij elkaar wordt gebracht. Zo zijn er 11 slagerijen in verschillende steden, verspreid over Nederland, en een online webshop”
“De kunst voor ons, als boeren, is een eerlijke prijs krijgen voor onze producten”, weet Bas nog. “Voor mij is De Groene Weg de schakel tussen BoerBas en de biologische consument in de ‘grote stad’.”
Meat & Greet
De BoerBas boerderij staat voor een transparante bedrijfsvoering, dat wordt ook duidelijk gemaakt op de website, waar je als burger een “Meat & Greet” kan aanvragen. Mensen die benieuwd zijn hoe het eraan toegaat op de boerderij, hoe de varkens leven, een kijkje willen nemen bij de biggetjes in de kraamstal of gewoon meer willen weten over de biologische varkenshouderij, kunnen in mei, juni & juli langsgaan om een kijkje te nemen. Het boerderijbezoek is op aanvraag, maar gratis, en ook de modderpoel kan bezocht worden.
Over Boer Bas
Bas Antonissen of ‘BoerBas’ is 32 jaar en groeide op op de ouderlijke boerderij te Rucphen. In 2009 vervoegde hij het bedrijf, dat in 2013 omgezet werd naar een biologische varkenshouderij.
De varkens van BoerBas worden geslacht in de slachthuizen van De Groene Weg, die een deel van het vlees verdeelt aan de biologische markt in de Nederlandse steden, en een deel laat terugkomen naar de boerderij waar het in de hoevewinkel verkocht wordt.
Je kan contact opnemen met BoerBas via de website: www.boerbas.nl
