“Voor mij staat boeren gelijk aan vrijheid”
Newbie Award 2021 winnaar Tilen Soklič
Wanneer Tilen ervan droomde om asperges te telen in een klein Alpendorpje, werd hij onthaald op spot bij zijn klasgenoten. Nu, tien jaar later, verbouwt Tilen’s boerderij Pr’Andreco, asperges, verschilende soorten groenten en bessen in het kleine Sloveense dorpje Krnica. Dit leverde hem de Newbie Award op voor zijn innovatieve aanpak van landbouw. Dit is zijn verhaal.
Tilen en zijn vrouw Ana wonen in het alpine dorp Krnica en runnen daar de boerderij Pr’Andreco. De naam, die in het Sloveens “bij Andrej” betekent, is een eerbetoon aan Tilens overgrootvader die, net als zijn grootvader en vader, Andrej heette.
Hoe het begon
“Ik ben tuinier van opleiding, en dat is hoe ik mijn loopbaan begon. De eerste jaren werkte ik voor een klein bedrijf en stak ik mijn vrije tijd en loon in boeren”, vertelt Tilen. Stap voor stap bouwde hij aan zijn boerendroom, tot dat deel van zijn leven zo belangrijk was geworden dat het tijd was om een beslissing te nemen: “Ik moest beslissen of ik mijn baan zou opzeggen om me op het boerenbedrijf te richten, of dat ik mijn baan zou houden en het boerenbedrijf als bijverdienste zou voortzetten.” In februari 2021 gaf Tilen zijn baan op en besloot hij van zijn passie te gaan leven.
“Een beslissing waar ik absoluut geen spijt van heb! Maar ik heb wel het geluk dat ik niet alleen ben: mijn ouders, mijn vrouw, mijn zussen, mijn tantes en mijn vrienden steken allemaal mee hun schouders onder het werk op de boerderij. Onze hoofdteelten, aspergens en bessen, vragen namelijk veel manueel werk. Het is dankzij hun hulp dat de boerderij kan groeien, en ik zou hier niet staan zonder hun steun.”
Noch Tilen, noch zijn ouders, een gepensioneerde boekhouder en buschauffeur, zijn op een boerderij opgegroeid. “Voor de generatie van mijn ouders was het wel normaal om varkens, kippen en misschien een koe te hebben. Zo kon het hele gezin overleven. Het land was echter meestal eigendom van grotere boerderijen of van de gemeenschap”, verduidelijkt Tilen, die er al van jongs af aan van droomt boer te worden. Op een dag, Tilen ging dan al naar de tuinbouwschool, trokken hij en zijn vader erop uit om een tractor te kopen. En zo is het allemaal begonnen.
Asperges in de Sloveense Alpen
“Mijn vader ging met pensioen en kort daarna kwam de eerste tractor van ons gezin en bespraken we het huren van land om vroege aardappelen te verbouwen. Ik werd echter nieuwsgierig naar asperges na een discussie met mijn klasgenoten, en besloot die te gaan telen in plaats van aardappelen. Een van mijn klasgenoten begon me ermee te plagen en zei dat die nooit zouden groeien in mijn streek – waar het klimaat relatief koud is – en dus kocht ik diezelfde week nog aspergezaadjes natuurlijk!” Niet lang daarna hielpen de vrienden van Tilen hem met het planten van de asperges. Dat was 12 jaar geleden.
“We zijn sindsdien verhuisd naar een permanent stuk dat we na het eerste jaar konden huren, en gaandeweg zijn we er grond beginnen bij huren.” Grond is een moeilijk te verkrijgen goed in de streek van Tilen, maar de boerderij groeide beetje bij beetje en het aanbod uitgebreid met onder andere wortels, look, uien en sla.
De boerderij verkoopt het merendeel van haar producten en geschenken op de boerenmarkt in het nabijgelegen stadje Bled. De rustigere winters zijn voor het bakken van brood volgens de traditionele methode: “in een ingebouwde broodoven met sparrenhout”.
Terug naar de roots
Sedert enkele jaren heeft de boerderij een lokale traditie nieuw leven ingeblazen: “in het najaar van 2016 hebben we 600 struiken met zwarte en rode bessen geplant. Bessen doen het goed in koudere streken en waren een hoofdteelt in ons dorp van de jaren zestig tot tachtig. Toen stopten de boeren met ze te telen omwille van ziektes en importbessen aan lagere prijzen.”
In die tijd verkochten de boeren hun bessen onverwerkt. “Dat zou nu onmogelijk zijn”, zegt Tilen. “Je moet ze in verschillende producten verwerken als je ze wilt verkopen. Bij ons worden ze verwerkt in confituur, fruitsap, siroop en likeur. Een heel bijzonder product is onze zwarte bessen fruitwijn: wij zijn de enige boerderij in Slovenië die deze maakt! Vorig jaar zijn we begonnen met de productie van schuimwijn van fruit volgens de Charmat-methode. Hierdoor kunnen we nog een product aanbieden dat uniek is voor onze boerderij.”
Het is dankzij de zwartebessenwijn dat Tilen in aanmerking kwam voor het Innovative Young Farmer of Slovenia project in 2019. Twee jaar later won hij de Newbie Award in Slovenië: een prijs die nieuwe en innovatieve benaderingen van de landbouw erkent.
Op de Pr’Andreco boerderij gaan innovatie en traditie hand in hand: “Ik heb al mijn fruitproducten vernoemd naar familieleden: mijn vrouw, mijn moeder, mijn vader, mijn grootouders, neven en nicht, zussen,… Ons logo is een valk, wat verwijst naar de betekenis van mijn familienaam en de gespreide vleugels van een valk staan voor de vrijheid die de landbouw mij geeft”, besluit Tilen.
“Boeren is wat ervoor gezorgd heeft dat ik mijn dromen kon omzetten in realiteit en wat me creatief maakt. Voor mij staat het synoniem voor vrijheid. Daarom is de slogan van onze boerderij ‘Vrijheid is je dromen waarmaken'”.
Over Pr’Andreco
Tilen boert volledig op gehuurde grond. De totale oppervlakte van de grond bedraagt nu 3,5 ha, met 0,5 ha asperges, 0,5 ha voor 880 struiken rode, zwarte en witte bessen, 0,5 ha voor groenten en 0,3 ha boomgaard. De rest van het land is grasland op hellingen.
De boerderij van Pr’Andreco is te klein voor Europese subsidies of financiering. Tilen krijgt wel een – bescheiden – jaarlijkse algemene toelage van de Sloveense regering voor zijn gehuurde land, op basis van de grootte.
Meer informatie over Pr’Andreco https://www.facebook.com/Kmetija-Pr-Andreco-276204699998639/
